شپش سر یا پدیکولوز کپیتیس چطور تشخیص داده می گردد و درمان آن چیست؟
به گزارش وبلاگ ادکلن شنل، شپش ها حشرات ریز هستند که از خون انسان تغذیه می نمایند. هجوم شپش سر اغلب بچه ها را درگیر می نماید و معمولاً از انتقال مستقیم شپش از مو های یک فرد به مو های دیگر ناشی می گردد.
آلودگی به شپش نشانه ای از بهداشت فردی ضعیف یا محیط زندگی ناپاک نیست. شپش ناقل بیماری های عفونی باکتریایی یا ویروسی نیست.
دارو های بدون نسخه و نسخه ای برای درمان شپش سر یا پدیکولوز کپیتیس Pediculosis capitis موجود است. دستورالعمل های درمان را به دقت دنبال کنید تا پوست سر و مو های خود را از شر شپش و تخم های آن ها خلاص کنید.
تعدادی از درمان های خانگی یا طبیعی نیز برای درمان آلودگی به شپش سر استفاده می گردد، اما شواهد بالینی کمی در خصوص اثربخشی آن ها وجود ندارد.
علائم
علائم و نشانه های رایج آلودگی به شپش می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خارش. شایع ترین علامت آلودگی به شپش خارش پوست سر، گردن و گوش است. این یک واکنش آلرژیک به نیش شپش است. هنگامی که فردی برای اولین بار دچار شپش می گردد، ممکن است تا چهار تا شش هفته پس از آلودگی، خارش ایجاد نگردد.
- شپش روی پوست سر. شپش ها ممکن است قابل مشاهده باشند اما به سختی قابل تشخیص هستند زیرا کوچک هستند، از نور اجتناب می نمایند و به سرعت حرکت می نمایند.
- تخم شپش (شپش) روی ساقه مو. تماشا آنها ممکن است سخت باشد زیرا آن ها بسیار ریز هستند. آن ها به راحتی در اطراف گوش و خط موی گردن دیده می شوند. وجود تخم شپش های لزوما نشان دهنده یک آلودگی فعال نیست.
- زخم روی پوست سر، گردن و شانه ها. خاراندن می تواند منجر به برآمدگی های کوچک و قرمز گردد که گاهی ممکن است با باکتری عفونی گردد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر مشکوک هستید که شما یا فرزندتان به شپش سر مبتلا شده است، قبل از آغاز درمان به پزشک مراجعه کنید. مطالعات نشان می دهد که بسیاری از بچه ها در صورت عدم وجود آلودگی فعال شپش، با دارو های بدون نسخه یا درمان های خانگی برای شپش سر درمان شده اند.
چیز هایی که اغلب با نیت اشتباه می شوند عبارتند از:
- شوره سر
- به جای مانده از محصولات مو
- مهره ای از بافت موی مرده روی ساقه مو (ریخته گری مو)
- دلمه، کثیفی یا سایر زباله ها
- سایر حشرات کوچک موجود در مو
علل
شپش سر حشره ای برنزه یا خاکستری به میزان یک دانه توت فرنگی است. از خون انسان از پوست سر فرد تغذیه می نماید. شپش ماده ماده چسبنده ای فراوری می نماید که هر تخم را محکم به پایه یک ساقه مو در فاصله بیش از 3/16 اینچ (5 میلی متر) از پوست سر می چسباند.
چرخه زندگی شپش
شپش سه مرحله را طی می نماید:
- تخم هایی که پس از شش تا نه روز از تخم خارج می شوند.
- پوره ها، اشکال نابالغ شپش که پس از 9 تا 12 روز به بالغ بالغ تبدیل می شوند.
- شپش بالغ که می تواند سه تا چهار هفته زنده بماند. شپش ماده روزانه 6 تا 10 تخم می گذارد.
انتقال
شپش سر می خزد، اما نمی تواند بپرد یا پرواز کند. انتقال شپش سر از فردی به فرد دیگر اغلب به وسیله تماس مستقیم سر به سر، اغلب در یک خانواده یا بین بچه های که در مدرسه یا بازی با هم تماس نزدیک دارند، انجام می گردد.
انتقال غیرمستقیم غیرمعمول است، اما شپش ممکن است به وسیله موارد زیر از فردی به فرد دیگر سرایت کند:
- کلاه و روسری
- برس و شانه
- لوازم جانبی مو
- هدفون
- بالش، حوله و اثاثه یا لوازم داخلی
انتقال غیرمستقیم نیز می تواند در میان اقلام لباسی که با هم ذخیره می شوند رخ دهد. به عنوان مثال، کلاه یا روسری که به یک قلاب آویزان شده یا در کمد مدرسه نگهداری می گردد، می تواند به عنوان وسیله نقلیه برای انتقال شپش عمل کند.
حیوانات خانگی مانند سگ و گربه نقشی در انتشار شپش سر ندارند.
عوامل خطر
از آنجایی که شپش سر عمدتاً به وسیله تماس مستقیم سر به سر پخش می گردد، خطر انتقال در میان جوانانی که با هم بازی می نمایند یا به مدرسه می فرایند، بیشتر است. در ایالات متحده، موارد شپش سر اغلب در بچه ها پیش دبستانی تا مقطع ابتدایی رخ می دهد.
عوارض
اگر کودک شما خارش پوست سر را در اثر آلودگی به شپش سر بخرد، ممکن است پوستش بشکند و دچار عفونت گردد.
جلوگیری
جلوگیری از انتشار شپش سر در میان بچه ها در مراکز نگهداری از بچه ها و مدارس سخت است زیرا تماس بسیار نزدیک وجود دارد.
احتمال انتقال غیر مستقیم از وسایل شخصی اندک است. با این حال، برای یاری به جلوگیری از هجوم شپش سر، ممکن است به کودک خود دستور دهید که:
- لباس ها را به قلابی جدا از لباس های دیگر بچه ها آویزان کنید
- از به اشتراک گذاشتن شانه، برس، کلاه و روسری خودداری کنید
- روی تخت ها، کاناپه ها یا بالش هایی که در تماس با فرد آلوده به شپش سر بوده است نخوابید.
نگرانی در خصوص انتقال شپش علت خوبی برای اجتناب از استفاده مشترک از پوشش محافظ برای ورزش و دوچرخه سواری در صورت لزوم به حساب نمی آید.
تشخیص
طبق دستورالعمل های آموزشگاه اطفال آمریکا، استاندارد طلایی برای تشخیص آلودگی فعال شپش سر، شناسایی پوره زنده یا شپش بالغ است.
این دستورالعمل ها توصیه می نمایند مو های خیس روغن کاری شده با چنین محصولاتی به عنوان نرم نماینده استاندارد مو مورد آنالیز قرار گیرند. پزشک شما با دقت مو های فرزندتان را با یک شانه دندانه ریز (شانه نیش دار) از پوست سر تا انتهای مو شانه می نماید. اگر شپش زنده پیدا نشد، احتمالاً در نوبت دوم کل امتحان را تکرار خواهد نمود.
شناسایی رشک ها
پزشک شما بعلاوه در پی رشک ها یا تخم شپش در مو های فرزند شما خواهد بود. او ممکن است برای یافتن گودال از نور مخصوصی به نام نور چوب استفاده کند که باعث می گردد گودی ها مایل به آبی به نظر برسند. اما شناسایی رشک ها لزوماً تشخیص آلودگی فعال شپش را تأیید نمی نماید.
یک تخم شپس برای زنده ماندن باید نزدیک پوست سر باشد. حفره هایی که در بیش از 1/4 اینچ (6 میلی متر) از پوست سر یافت می شوند، احتمالا مرده یا خالی هستند. نیش های مشکوک را می توان زیر میکروسکوپ آنالیز کرد تا معین گردد که آیا زنده هستند یا خیر - شواهدی از احتمال آلودگی فعال شپش.
اگر هیچ شپش زنده ای یافت نشد، احتمالاً از آلودگی قبلی به جای مانده است و احتیاجی به درمان ندارد.
درمان
پزشک احتمالاً یک داروی بدون نسخه (OTC) را توصیه می نماید که شپش و بعضی از حشرات را از بین می برد. این دارو ها ممکن است تخم های تازه گذاشته شده را از بین نبرند. بنابراین، معمولاً برای کشتن پوره ها پس از خروج از تخم، اما قبل از تبدیل شدن به شپش بالغ، یک درمان دوم با زمان مناسب ضروری است.
بعضی از مطالعات نشان می دهند که هفت تا نه روز پس از اولین درمان، زمان ایده آل برای درمان دوم است، اما برنامه های درمانی دیگری نیز وجود دارد. از پزشک خود بخواهید دستورالعمل های کتبی برای برنامه درمانی توصیه شده ارائه دهد.
محصولات بدون نسخه (OTC).
دارو های OTC بر پایه پیرترین، یک ترکیب شیمیایی استخراج شده از گل داوودی است که برای شپش سمی است. قبل از استفاده از یکی از این درمان ها، مو های کودک خود را با شامپو بدون نرم نماینده بشویید. شستن مو ها با سرکه سفید قبل از شستن ممکن است به حل شدن چسبی که نی ها را روی ساقه مو نگه می دارد یاری کند. دستورالعمل های روی بسته بندی را برای مدت زمان ماندن دارو در مو ها دنبال کنید و مو های کودک خود را روی سینک با آب گرم بشویید.
دارو های OTC شامل موارد زیر است:
- پرمترین (نیکس). پرمترین نسخه مصنوعی پیرترین است. پرمترین نیت ها را از بین نمی برد و درمان باید 9 تا 10 روز پس از اولین مصرف تکرار گردد. عوارض جانبی ممکن است شامل قرمزی و خارش پوست سر باشد.
- پیرترین با مواد افزودنی (Rid). در این داروی OTC، پیرترین با ماده شیمیایی دیگری ترکیب می گردد که اثربخشی آن را افزایش می دهد. این محصول فقط شپش ها را می کشد، نه شپش ها را می کشد، و باید 9 تا 10 روز پس از اولین درمان دوباره استفاده گردد. عوارض جانبی ممکن است شامل خارش و قرمزی پوست سر باشد. اگر کودک شما به گل داوودی یا ابروسیا حساسیت دارد، نباید از پیرترین استفاده گردد.
دارو های تجویزی
در بعضی از منطقه ها جغرافیایی، شپش ها نسبت به دارو های OTC مقاومت نشان داده اند. بعلاوه، درمان OTC ممکن است به علت استفاده نادرست، مانند عدم تکرار درمان در زمان مناسب، با شکست روبرو گردد.
اگر استفاده صحیح از یک درمان OTC ناموفق باشد، ممکن است پزشک شما یک درمان با نسخه را توصیه کند. این شامل:
- ایورمکتین (اسکلایس). ایورمکتین برای شپش سمی است. برای استفاده با افراد بالای 6 ماه تایید شده است. می توان آن را یک بار روی مو های خشک مالیده و بعد از 10 دقیقه با آب شستشو داد. ایورمکتین بعلاوه به صورت قرص برای مصرف خوراکی برای بچه ها با وزن بیش از 33 پوند در دسترس است. اگر سایر درمان های موضعی به طور موثر آلودگی شپش را از بین نبرد.
- اسپینوساد (ناتروبا). Spinosad برای استفاده با افراد بالای 6 ماه تایید شده است. می توان آن را روی مو های خشک مالیده و بعد از 10 دقیقه با آب گرم آبکشی کرد. شپش و شپش را از بین می برد و معمولاً احتیاجی به درمان مکرر ندارد.
- مالاتیون. مالاتیون برای استفاده در افراد 6 ساله یا بالاتر تایید شده است. لوسیون اعمال می گردد، به طور طبیعی خشک می گردد و پس از 8 تا 12 ساعت شسته می گردد. این دارو دارای محتوای الکل بالایی است، بنابراین نمی توان آن را با سشوار یا نزدیک شعله باز استفاده کرد. مالاتیون را می توان هفت تا نه روز پس از اولین درمان در صورت لزوم دوباره استفاده کرد.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
اگر ترجیح می دهید از دارویی برای درمان آلودگی به شپش سر استفاده نکنید، ممکن است یک درمان خانگی جایگزین را در نظر بگیرید. شواهد بالینی کمی در خصوص اثربخشی چنین درمان هایی وجود دارد.
خیس شانه زدن
شانه کردن مو های خیس با یک شانه دندانه ریز ممکن است شپش و بعضی از شپش ها را از بین ببرد. مطالعات نشان می دهد که نتایج شانه کردن مرطوب فرق دارد.
مو ها باید خیس باشند و باید چیزی برای روان کردن مو ها اضافه کنید، مانند نرم نماینده مو یا روغن زیتون. در طول یک جلسه حداقل دو بار کل سر را از پوست سر تا انتهای مو شانه کنید. این فرآیند باید هر سه تا چهار روز یک بار به مدت چند هفته تکرار گردد - حداقل دو هفته پس از اینکه دیگر شپش پیدا نشد.
روغن
مطالعات بالینی کوچک نشان داده اند که بعضی از روغن های گیاهی طبیعی ممکن است شپش را با خفگی بکشند، اما اثربخشی آن نامعین است. این محصولات عبارتند از:
- روغن درخت چای
- روغن انیسون
- روغن یلانگ یلانگ
این محصولات احتیاجی به رعایت استاندارد های ایمنی، اثربخشی و ساخت دارو های مورد تایید سازمان غذا و دارو (FDA) ندارند و گاهی اوقات می توانند باعث واکنش های آلرژیک شوند.
عوامل خفه نماینده
تعدادی از محصولات خانگی برای درمان آلودگی به شپش سر استفاده می گردد. تصور می گردد که این محصولات زمانی که مقادیر زیادی روی مو ها اعمال می گردد، با کلاه دوش پوشانده می شوند و در طول شب روی مو ها می مانند، شپش ها را از هوا محروم می نمایند. محصولات مورد استفاده برای این منظور عبارتند از:
- مایونز
- روغن زیتون
- مارگارین یا کره
- ژله نفتی
با این حال، اثربخشی این درمان ها نامعین است.
کم آبی نماینده ها
گزینه دیگر دستگاهی است که از یک کاربرد هوای گرم در کوشش برای از بین بردن شپش سر و تخم های آن ها به وسیله کم آبی استفاده می نماید. این دستگاه احتیاج به آموزش خاصی دارد و در حال حاضر فقط در مراکز درمانی شپش حرفه ای موجود است.
این دستگاه از هوای خنک تر از بیشتر سشوار ها و سرعت جریان بسیار بالاتر برای از بین بردن شپش ها با خشک کردن آن ها استفاده می نماید. برای رسیدن به این نتیجه نباید از سشوار معمولی استفاده کرد زیرا خیلی گرم است و می تواند پوست سر را بسوزاند.
محصولات خطرناکی که باید از آن ها اجتناب کنید
محصولات قابل اشتعال، مانند نفت سفید یا بنزین، هرگز نباید برای از بین بردن شپش یا از بین بردن شپش استفاده شوند.
نظافت منزل
شپش ها معمولاً یک روز بدون تغذیه از پوست سر انسان زنده نمی مانند و تخم ها اگر در دمای نزدیک پوست سر انکوبه نشوند، زنده نمی مانند. بنابراین، شانس زنده ماندن شپش در وسایل خانه اندک است.
برای احتیاط، می توانید وسایلی را که فرد مبتلا در دو روز قبل استفاده نموده است تمیز کنید. توصیه های تمیز کردن شامل موارد زیر است:
- اقلام را در آب داغ بشویید. ملافه ها، حیوانات و لباس ها را در آب گرم و صابون - حداقل 130 فارن هایت (54.4 درجه سانتیگراد) - بشویید و در حرارت بالا خشک کنید.
- وسایل مراقبت از مو را تمیز کنید. شانه ها، برس ها و لوازم جانبی مو را با خیساندن آن ها در آب داغ و صابون به مدت پنج تا 10 دقیقه تمیز کنید.
- اقلام را در کیسه های پلاستیکی ببندید. اقلامی را که به مدت دو هفته قابل شستشو نیستند در کیسه های پلاستیکی ببندید.
- وکیوم. کف و مبلمان روکش شده را به خوبی جاروبرقی بکشید.