قرنطینه چاقتان نکند!
به گزارش وبلاگ ادکلن شنل، برای در امان ماندن از امواج شدید ابتلا به بیماری های مرتبط با افزایش وزن و کم تحرکی ناشی از فاصله گذاری اجتماعی چه کار باید کنیم؟
به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری وبلاگ ادکلن شنل، کووید-19 ویروس چموش، غیر قابل پیش بینی و خطرناک به ویژه برای افرادی است که به دلایل مختلف سیستم ایمنی ضعیف تری نسبت به افراد سالم دارند. توجه همه ما در دوران کرونا آن قدر به این ویروس جلب شده؛ تا جایی که از خطرات جدی دیگری که بیخ گوش مان است غافل مانده ایم. در حالی که چاقی و اضافه وزن می تواند مجموعه کاملی از بیماری های خطرناک قلبی - عروقی، دیابت، فشار خوب بالا، چربی خون، مسائل کبدی و آسیب های اسکلتی عضلانی را نصیب اندام های مختلف بدن مان کند. متاسفانه مسائل چاقی به مواردی که برشمردیم ختم نمی شود بلکه ثابت شده است افراد دارای اضافه وزن بالا مستعد ابتلا به بیماری های ویروسی مثل کرونا نیز هستند و آمار بالای افراد چاق مبتلا به کرونا که معمولا در بخش آی سی یو بیمارستان ها نیز بستری هستند، مؤید این مساله است.
هدف از انتشار این گزارش ایجاد ترس و اضطراب بیشتر در روزهایی که مردم در فشار روانی و جسمی و اقتصادی زیادی هستند، نیست. اما آگاهی از میزان و شدت خطر افزایش چاقی و بیماری های مرتبط با آن لازمه پیشگیری از آسیبی بزرگ است که بهداشت و سلامت عمومی جامعه را تهدید می کند.
کرونا، کابوس عجیبی است. با یک ویروس خطرناک و گاه کشنده شروع شد و با قرنطینه و خانه نشینی، دورکاری، تعطیل شدن مراکز اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و سپس تغییراتی در سبک و سیاق زندگی مردم تا امروز ادامه یافته است؛ تا جایی که خیلی ها از روی ترس و نگرانی، برخی از سر خستگی روحی و بسیاری از سر مسائل و کسادی اقتصادی دل و دماغ ورزش و تحرک منظم روزانه را از دست داده اند و در کنار بدخوابی و پرخوری و تغذیه ناسالم و بعضا فاقد مواد مغذی و مفید، به طور محسوسی در حال سنگین وزن شدن هستند. اما ببینیم عوارض این اضافه وزن ها در دوران شیوع کووید-19 چه خواهد بود.
تغییر رفتار تغذیه ای با خانه نشینی
در زمان همه گیری ویروس کرونا، خانه نشینی و رعایت فاصله گذاری اجتماعی به عنوان یک اصل برای جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس و راهی برای کنترل آن محسوب می شود.
افراد سالم و هم آنهایی که بیماری های زمینه ای دارند به ماندن در خانه تشویق می شوند. اما نکته مهم اینجاست که خانه نشینی می تواند رفتارهای معمول از جمله رفتارهای تغذیه ای را تحت تاثیر قرار دهد.
دکتر سیدمرتضی صفوی، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان این مطالب می گوید: به دنبال خانه نشینی ممکن است با اعمال محدودیت ها، گاهی دسترسی و تهیه غذاهای تازه با مسائلی روبرو شود. معمولا تنقلات در این شرایط بیشتر استفاده می شود و همچنین به هم ریختن خواب می تواند باعث افزایش وزن شود.
به بیان دیگر، کم خوابی شبانه می تواند باعث بالا رفتن هورمون گرسنگی شود. این موضوع به نوبه خود می تواند باعث بالا رفتن ترشح هورمون کورتیزول (استرس) شود که همین امر زمینه ساز اضافه وزن و چاقی می شود.
حواس تان به غذای تان باشد
تغذیه سالم در تقویت سیستم ایمنی، به ویژه وقتی بدن در معرض ویروس ها و سایر عوامل بیگانه قرار می گیرد، حرف اول را می زند. به همین دلیل دکتر صفوی تاکید می کند: محدودیت دسترسی به مواد غذایی سالم و متنوع به دنبال خانه نشینی می تواند احتمال برخورداری از تغذیه سالم و کافی را کاهش دهد.
به علاوه می تواند افراد را به سوی افزایش مصرف غذاهای آماده، فرآوری شده و تنقلات شور، چرب و شیرین سوق دهد که خود زمینه ساز بروز چاقی و اضافه وزن در بچه ها و نوجوانان می شود.
متوجه خطر بیماری های متابولیکی باشید
از مسائل و بیماری های مرتبط با افزایش وزن و کم تحرکی در سنین میانسالی و سالمندی نباید غافل شد. از دوران میانسالی به بعد، احتمال ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت، فشارخون بالا، چربی خون، کبد چرب، بیماری های قلبی - عروقی و سندرم متابولیک با تغییرات وزنی افزایش پیدا می کند.
دکتر صفوی به این نکته نیز تاکید دارد که خانه نشینی می تواند در ایجاد استرس، اضطراب، تحریک پذیری و حتی بی خوابی موثر باشد که خود این امر افراد را به سمت مصرف غذاهای ناسالم و ولع نسبت به غذاهای شیرین و چرب و رفتارهای پرخطر مانند استعمال دخانیات سوق می دهد که می تواند در بروز بیماری های مزمن در این سنین نقش داشته باشد.
کم تحرکی دوران کرونا گریبان مان را می گیرد!
شکی نیست که فعال بودن در هر سنی ضامن سلامتی است. حال اگر در دوران کرونا داشتن فعالیت تحرکی در قالب پیاده روی منظم برای میانسالان و سالمندان ایمن نیست، نباید از داشتن فعالیت بدنی در خانه نیز غافل بمانند.
همایون آبایی، فیزیوتراپیست و عضو هیات مدیره انجمن علمی فیزیوتراپی ایران در این باره می گوید: کم تحرکی و به دنبال آن قطع کامل حرکات نرمشی در افراد میانسال و سالمند، زمینه ساز مسائل متعدد برای این افراد خواهد بود.
در جامعه ای که حرکت در آن کم است، به ویژه در میانسالان و سالمندان مسائل متعددی از جمله اضافه وزن های مخرب، ضعف عضلات، مسائل قلبی - عروقی، گوارش و پوکی استخوان گریبانگیر افراد می شود.
وی توضیح می دهد: این کم تحرکی ها به مرور باعث بی حرکتی و به دنبال آن افسردگی در فرد نیز می شود که خود افسردگی، بی حرکتی را تشدید کرده و به اصطلاح باعث شکل دریافت یک چرخه معیوب می شود که همین امر زمینه ساز مسائل و عوارضی خواهد شد.
افزایش خطر کرونا با چاقی یا برعکس؟
این روزها دیدن نشانه های پروزنی در اطرافیان به بهانه خانه نشینی ناشی از کرونا کاملا قابل انتظار است. کرونا نه تنها می تواند منجر به افزایش شیوع چاقی و بیماری های مرتبط با آن مثل فشار خون، دیابت و بیماری های قلبی عروقی شود، بلکه خود این بیماری ها هم می توانند باعث افزایش عوارض و مرگ ومیر ناشی از کرونا باشند.
دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، عضو هیات علمی پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن سینا در این باره می گوید: بررسی ها نشان می دهد فشار خون و دیابت باعث می شود عوارض ناشی از کرونا افزایش پیدا کند و بیماران کرونایی مبتلا به این مسائل متابولیکی به مراقبت در آی سی یو بیشتر نیاز داشته باشند.
اما موضوعی که کمتر به آنها پرداخت شده این است که بیمارانی که درگیر فشار خون و دیابت هستند با مشکل چاقی نیز درگیرند.
الگوی غذایی غلط کرونایی!
کرونا به علت محدودیت های فیزیکی و کم شدن رفت وآمدها و فشارهای اقتصادی و مسائل ناشی از پرورش فرزندان در محیط خانه، رفتارهای غذایی بسیاری از مردم را به شدت تغییر داده و به افزایش چاقی دامن زده است.
دکتر گیاهی با بیان این مطالب می افزاید: ساعات خواب در بسیاری از خانواده ها به شدت به هم ریخته است. شب بیداری بیشتر شده، صبحانه تقریبا از وعده های غذایی حذف شده و بی نظمی دریافت مواد غذایی به شدت افزایش پیدا کرده است. تغییر رفتارهای غذایی و بی نظمی دریافت غذایی به سمت و سویی رفته است که چاقی را افزایش داده و عملکرد سیستم ایمنی را به هم ریخته است.
اگر افراد دچار ریزه خواری و پرخوری عصبی بوده اند در چنین شرایطی اگر یاد نگرفته اند خودشان را چگونه کنترل کنند و روش های ذهن آگاهی را بلد نیستند در این شرایط شرایط بدتری پیدا کرده اند و بیشتر سراغ خوراکی های بسته بندی شده و آماده پر کالری رفته اند.
چرا افراد چاق بیشتر کرونا می گیرند؟
آمارها نشان می دهد افراد چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا هستند و معمولا به نوع شدید بیماری مبتلا می شوند.دکتر گیاهی در این باره می گوید: فشار از طریق بافت چربی به بافت ریه و دیافراگم در افراد چاق بیشتر است.
همچنین نیاز به اکسیژن رسانی بیشتر است و حجم خون بیشتری باید پمپ شود. از سوی دیگر از هر سلول چربی، عوامل التهابی زیادی به نام سایتوکین ها ترشح می شود که می تواند منجر به افزایش فرآیند التهاب و وخیم ترشدن بیماری شود.
جالب آن که گیرنده های ویروس کرونا در سلول های چربی وجود دارد. سلول چربی برای این ویروس جذاب است و زمان ماندگاری ویروس در سلول های چربی طولانی است.
این متخصص تغذیه می افزاید: کسانی که سلول های چربی بیشتری دارند مقاومت به انسولین در وبلاگ ادکلن شنلن بیشتر است و احتمال ابتلا به دیابت و همچنین ابتلا به کرونا در وبلاگ ادکلن شنلن بیشتر می شود. به بیان دیگر ابتلای پی درپی به کرونا و چاقی و متعاقبا چاقی و کرونا می تواند چرخه معیوبی ایجاد کند.
از کاهش وزن ناگهانی پرهیز کنید
تا اینجا بیشتر از درمان چاقی و پیشگیری از اضافه وزن در دوران کرونا گفتیم. در حالی که دریافت رژیم های غیر اصولی کاهش وزن و کم کردن وزن با روش های ضربتی هم می تواند بسیار خطرناک باشد.
به گفته دکتر گیاهی، رژیم هایی که با حذف مواد مغذی غذایی، تک خوری و کاهش وزن های ناگهانی همراه است، می تواند به سیستم ایمنی آسیب بزند.
بنابراین دوران کرونا زمان آن نیست که در مورد کاهش وزن خطر کنید. پس فقط اگر در فرآیند کاهش وزن اصولی هستید، این فرایند را ادامه دهید تا دچار مسائل پس از کرونا یعنی مسائل قلبی، کبدی، مقاومت انسولین و پوکی استخوان نشوید.
منبع: روزنامه جام جم
منبع: خبرگزاری دانشگاه آزاد آنا