احتمال خطر جهش کروناویروس در نوع مزمن آن وجود دارد
به گزارش وبلاگ ادکلن شنل، پژوهشگران دانشگاه کمبریج در آنالیز جدیدی دریافته اند که نوع مزمن کروناویروس می تواند به جهش هایی دچار گردد که اثر واکسن ها را از بین می برند.
به گزارش وبلاگ ادکلن شنل و به نقل از وب سایت رسمی دانشگاه کمبریج، دانشمندان باور دارند که جهش های کروناویروس مشابه آنچه در نوع انگلیسی آن دیده می گردد، می تواند در موارد ابتلا به عفونت مزمن پیش بیاید. به گفته دانشمندان، درمان طی یک دوره طولانی می تواند چندین فرصت تکامل را برای ویروس ایجاد کند.
پژوهشگران دانشگاه کمبریج، جهش کروناویروس را در یک بیمار مبتلا به نقص ایمنی مشاهده کردند که تحت درمان پلاسما قرار داشت. آنها به طور خاص، یک جهش کلیدی را در این نوع جدید کروناویروس یافتند که موجب شد انگلستان دوباره قرنطینه سخت گیرانه ای را شروع کند. هر چند، هیچ نظری مبنی بر این که این نوع کروناویروس از این بیمار نشات گرفته باشد، وجود ندارد.
پژوهشگران با استفاده از یک نسخه مصنوعی از پروتئین خوشه ای ویروس در آزمایشگاه، نشان دادند که تغییرات خاصی در رمز ژنتیکی ویروس رخ می دهد که موجب می گردد قدرت عفونت ویروس، دو برابر بیشتر باشد. آران ای کروناویروس یا همان رمز ژنتیکی آن، از مجموعه ای از نوکلئوتیدها تشکیل شده است. رونویسی این رمز ژنتیکی همزمان با تکثیر ویروس می تواند به اشتباه صورت بگیرد و منجر به خطاهایی گردد که به عنوان جهش شناخته می شوند.
نگرانی ویژه در این مورد، جهش هایی هستند که ممکن است ساختار پروتئین خوشه ای را تغییر دهند. این جهش ها، در سطح ویروس اتفاق می افتند و شکلی شبیه تاج به آن می دهند. ویروس از این پروتئین برای اتصال به گیرنده ACE2 روی سلول های میزبان استفاده می نماید که به آن امکان می دهد تا وارد سلول گردد و به تکثیر و پیشروی در سراسر بدن بپردازد. بیشتر واکسن های مورد استفاده و یا آزمایش شده، پروتئین خوشه ای را هدف قرار می دهند و این نگرانی وجود دارد که شاید جهش ها، کارایی واکسن ها را تحت تاثیر قرار دهند.
پژوهشگران، نوع خاصی از ویروس را شناسایی نموده اند که تغییرات مهمی را شامل می گردد که به آلودگی آن منجر می شوند. حذف آمینواسید ΔH69/ΔV70 در بخشی از پروتئین خوشه ای، یکی از تغییرات کلیدی در این نوع از کروناویروس است.
اگرچه حذف ΔH69/ΔV70 چندین بار تشخیص داده شده است اما دانشمندان تا به امروز ظهور جهش ها را در یک شخص خاص مشاهده ننموده بودند. پژوهشگران دانشگاه کمبریج در این پروژه، ظهور این جهش ها را در یک بیمار مبتلا به کووید-19 که در بیمارستان بستری بود، دیدند.
بیمار مورد نظر، مردی 70 ساله و مبتلا به لنفوم B بود که اخیرا تحت شیمی درمانی قرار داشت. بدین ترتیب، سیستم ایمنی بدن او به صورت جدی در خطر قرار داشت. این بیمار پس از بستری شدن، با تعدادی از روش های درمانی مانند داروی رمدسیویر و پلاسمای بهبود یافته تحت درمان نهاده شد. با این که شرایط بیمار در ابتدا تثبیت شد اما پس از آن رو به زوال رفت. وی در بخش مراقبت های ویژه بستری شد و تحت درمان نهاده شد اما نهایتا درگذشت.
طی دوره بستری شدن بیمار، 23 نمونه ویروس برای تجزیه و تحلیل در دسترس قرار داشت که بیشتر آنها از بینی و گلو تهیه شده بود. این نمونه ها مورد توالی یابی قرار دریافتد و پژوهشگران، جهش ژنوم ویروس را در همین توالی ها مشاهده کردند.
پژوهشگران بین روزهای 66 و 82، تغییر قابل توجهی در تعداد ویروس یافتند. آنها حذف ΔH69/ΔV70 و جهش در پروتئین خوشه ای موسوم به D796H را مشاهده کردند. اگرچه به نظر می رسید که این نوع از کروناویروس از بین می رود اما در مرحله سوم درمان با رمدسیویر و پلاسما، دوباره ظهور کرد.
پروفسور راوی گوپتا(Ravi Gupta)، سرپرست این پژوهش گفت: آنچه ما می دیدیم، رقابت میان انواع گوناگون ویروس بود. ما فکر می کنیم که این موضوع با پلاسما درمانی امکان پذیر می گردد.
وی اضافه نمود: در نهایت ویروسی پیروز شد که جهش در D796H و حذف در ΔH69/ΔV70 برای آن پیش آمده بود. این ویروس در ابتدا و قرار دریافت تحت فشار رشته ویروس های دیگر، با پلاسما درمانی بهبود یافت اما سپس دوباره ظهور کرد. یکی از این جهش ها، در نوع جدید کروناویروس دیده می گردد که در انگلستان ظهور نموده است. اگرچه هیچ نظری وجود ندارد که نشان دهد بیمار ما، همان کسی است که ویروس برای نخستین بار در او دیده شده است.
پژوهشگران در شرایط کاملا کنترل شده، با حذف ΔH69/ΔV70 و جهش D796H، نسخه مصنوعی کروناویروس را هم به صورت جداگانه و هم به همراه یکدیگر ایجاد کردند. جهش های ترکیبی، موجب کاهش حساسیت ویروس نسبت به خنثی سازی شدند؛ اگرچه به نظر می رسد که جهش D796H، به تنهایی عامل کاهش حساسیت نسبت به پادتن های موجود در پلاسما بوده است.
پژوهشگران دریافتند که حذف ΔH69/ΔV70 به خودی خود، ویروس را دو برابر نوع قبل آلوده می نماید. آنها باور دارند که نقش این حذف، برای جبران از بین رفتن عفونت به خاطر جهش D796H بوده است. این موضوعی قدیمی برای ویروس ها است که از دست رفتن جهش ها با جهش های جبرانی همراه می شوند.
گوپتا گفت: با توجه به این که هدف واکسن ها و داروها، پروتئین خوشه ای است که جهش آن را در بیماران مشاهده نموده ایم، پژوهش ما این نگرانی را ایجاد می نماید که ویروس بتواند جهش داشته باشد و واکسن های ما را فریب بدهد.
وی اضافه نمود: احتمال بروز این اثر در بیمارانی که سیستم ایمنی آنها در حال عمل کردن است، به دلیل بهتر بودن سیستم ایمنی آنها بعید به نظر می رسد اما این نتایج، مراقبتی را برجسته می نمایند که هنگام درمان بیماران مبتلا به نقص ایمنی که تکثیر طولانی مدت ویروس در آنها رخ می دهد و فرصت بیشتری برای جهش ویروس فراهم می نماید، مورد احتیاج است.
این پژوهش، در مجله Nature به چاپ رسید.
منبع: خبرگزاری ایسنا